Coronavirusi vs Murtaja: Çfarë kanë të përbashkët këto dy viruse ngjitëse?
Sigurisht, COVID-19 është sëmundja në radarin e gjithkujt tani. Por me lajmet për rastin California dhe raste të tjera të murtajës të diagnostikuara kohët e fundit në Kinë dhe Mongoli, shumë njerëz po pyesin nëse ka ngjashmëri midis COVID-19 dhe murtajës që ndryshe e njohim si “Vdekja e Zezë”, njofton Insajderi.
Ja se si krahasohen simptomat, trajtimet dhe rezultatet e të dy sëmundjeve infektive serioze.
Në krahasim me COVID-19, murtaja është jashtëzakonisht e rrallë
Murtaja bubonike (forma më e zakonshme e murtajës), me emrin “vdekje e zezë”, fshiu 30-50% të popullsisë së Evropës në shekullin XIV. Sot, është shumë më pak e zakonshme. Për krahasim, ka më shumë se 21 milionë raste të konfirmuara të COVID-19 në të gjithë botën që nga 18 gushti, sipas të dhënave nga Qendra e Burimeve Johns Hopkins Coronavirus.
A transmetohen Coronavirusi dhe murtaja në të njëjtën mënyrë?
Jo. Murtaja është një “infeksion zoonotik” bakterial në kafshët shtëpiake dhe të egra. Njerëzitpreken në mënyrë të rastësishme, me bakteret që transmetohen nga kafshimet e pleshtave – zakonisht pleshtat e brejtësve si ato me minj fushë, ketrat dhe lepujt. Murtaja është raportuar midis gjahtarëve të lepujve, për shembull. Por gjithashtu mund të transmetohet përmes gërvishtjeve ose kafshimeve të maceve.
Nga ana tjetër, COVID-19 është shkaktuar nga një virus që transmetohet nga personi në person, zakonisht përmes kontaktit të ngushtë (brenda 2 metrash). Mund të kontraktohet gjithashtu përmes kontaktit fizik të drejtpërdrejtë, të tilla si shtrëngimi i dorës së dikujt që ka Coronavirusin, ose prekjes së një sipërfaqe të kontaminuar. Thjesht të qenit pranë një personi të infektuar që kollitet, teshtitjet ose bisedimet mund t’ju ekspozojë tek pikat e frymëmarrjes që përmbajnë grimca virale.
A kanë Coronavirusi dhe murtaja kanë simptoma të ngjashme?
Simptomat e murtajës zakonisht shfaqen brenda një jave nga ekspozimi. Këto përfshijnë ethe, dhimbje koke dhe zhvillim të nyjeve limfatike të ënjtura pranë zonës së kafshuar nga një plesht i infektuar.
Ethet janë gjithashtu një nga simptomat më të zakonshme të Coronavirusit, dhe disa njerëz raportojnë dhimbje koke. Simptoma të tjera të COVID-19 përfshijnë gulçim, kollë të thatë, humbje të shijes dhe/ose aromës, skuqje të lëkurës, diarre, humbje flokësh. Por në raste tjera një person i infektuar mund të mos ketë fare simptoma – të jetë simptomatik.
Pra, a ka ndonjë ngjashmëri midis Coronavirusin dhe murtajës?
Përveç simptomave të ngjashme si ethe dhe dhimbje koke, është e drejtë të thuhet se COVID-19 dhe murtaja janë sëmundje shumë të ndryshme. E vetmja ngjashmëri është se COVID-19, murtaja mund të transmetohet personi në person nga pikat e frymëmarrjes.
Murtaja vrau miliona njerëz nëpër botë shekuj më parë. Në vitin 2020, është e sigurt të thuhet se murtaja nuk ka të ngjarë të bëhet një kërcënim global për shëndetin si COVID-19 sepse parandalohet lehtë dhe ekziston trajtim për ta kuruar atë. Murtaja ka qenë prezente shumë më e gjatë, dhe studiuesit kanë një kuptim të plotë të saj – gjë që ende nuk e kanë për Coronavirusin.