Rivendosja e baraspeshës strategjike në NATO, mes paralajmërimeve të forta dhe paradigmave të reja doktrinore –Shkruan;Gjenereal-Hisen BERISHA

Vizita e Mark Rutte në Poloni dhe deklarata e tij e fortë për një kundërpërgjigje “shkatërruese” ndaj çdo sulmi rus mbi ndonjë vend të NATO-s përfaqësojnë një mesazh të qartë për Kremlinin: aleanca nuk do të tolerojë asnjë akt agresioni kundër shteteve anëtare. Ky paralajmërim nuk është thjesht një deklaratë politike, por një sinjal i një rikonsolidimi strategjik të NATO-s, në përputhje me sfidat e reja të sigurisë në Europë. Rëndësia e reformës në NATO dhe “Doktrina e Trump” mbi mbrojtjen europiane Qasja e NATO-s ndaj kërcënimeve ruse po përthyhet edhe në kontekstin e konceptit të ri doktrinor të presidentit të SHBA-së, Donald Trump. Trump ka qenë i qartë në kërkesën e tij që vendet europiane të rrisin shpenzimet për mbrojtjen dhe të mos mbështeten tërësisht te SHBA-ja për sigurinë e tyre. Nëse kjo qasje vazhdon, vendet e BE-së, përfshirë Poloninë, Gjermaninë dhe Francën, do të duhet të investojnë më shumë në mbrojtje për të garantuar mbështetje të qëndrueshme nga SHBA-ja brenda NATO-s. Nëse nuk ndodh një reformë e tillë, atëherë mbështetja amerikane mund të mos jetë aq automatike dhe e pakushtëzuar sa ka qenë në dekadat e mëparshme. Deklarata e Rutte në Poloni është një tregues se aleatët europianë tashmë janë duke e kuptuar këtë realitet të ri. Polonia ka qenë ndër vendet që ka investuar ndjeshëm në ushtrinë e saj dhe është ndër mbështetësit kryesorë të Ukrainës. Ajo e sheh forcimin e NATO-s dhe një qëndrim më të ashpër ndaj Rusisë si çështje ekzistenciale. A është një marrëveshje Rusi-SHBA një fitore e maskuar për Kremlinin? Pavarësisht përpjekjeve diplomatike për të ndalur luftën Rusi-Ukrainë, shumë vende europiane dhe veçanërisht ato të krahut lindor të NATO-s, e shohin me skepticizëm rezultatin e këtyre bisedimeve. Frika kryesore është se një marrëveshje që do të përfundonte luftën në kushte të favorshme për Moskën mund t’i lejonte Vladimir Putinit të konsolidonte kontrollin mbi territoret e pushtuara dhe të rindërtonte forcat e tij ushtarake për një kërcënim të mëvonshëm në rajon. Këto shqetësime nuk janë të pabaza. Rusia ka përdorur më parë periudha “paqësore” për të forcuar veten dhe për të rikuperuar humbjet. Kështu ndodhi pas luftës së Gjeorgjisë në 2008 dhe pas aneksimit të Krimesë në 2014, ku Rusia shfrytëzoi mungesën e një reagimi të fortë perëndimor për të përgatitur ofensivat e saj të ardhshme. Nga ana tjetër, një marrëveshje e mundshme nuk duhet të paragjykohet vetëm si një favor për Rusinë. Ukraina mund ta shfrytëzojë këtë periudhë për të riorganizuar mbrojtjen e saj dhe për të modernizuar arsenalin ushtarak, ashtu siç po bën Polonia dhe vendet e tjera që ndihen të kërcënuara nga Moska. Çështja është nëse Perëndimi do të jetë në gjendje të sigurojë që një marrëveshje të mos kthehet në një dështim strategjik që i jep Rusisë hapësirën për të sulmuar sërish. Precedenti i rrezikshëm i koncesioneve ndaj agresionit Një nga problemet më të mëdha të qasjes aktuale ndërkombëtare është rreziku i krijimit të një standardi të ri në diplomacinë globale: legjitimizimi i agresionit si një mjet për të arritur paqen. Nëse Rusia arrin të ruajë territoret e pushtuara përmes negociatave, kjo do të krijojë një precedent të rrezikshëm që mund të inkurajojë agresorë të tjerë. Ky rrezik është i dukshëm jo vetëm në Ukrainë, por edhe në Ballkan, ku Serbia vazhdon të kërcënojë Kosovën me mbështetjen e Rusisë. Nëse Perëndimi dërgon sinjalin se agresioni mund të shpërblehet me koncesione territoriale, atëherë shtetet e vogla dhe të pambrojtura do të jenë më të ekspozuara ndaj presioneve ushtarake dhe diplomatike. Për këtë arsye, NATO duhet të forcojë politikën e saj të parandalimit dhe të mos lejojë krijimin e një precedenti ku agresioni shpërblehet me fitime territoriale. Ky është një mesazh që duhet të kuptohet si nga Moska, ashtu edhe nga Beogradi. Deklarata e Mark Rutte në Poloni dhe mesazhi i tij për një përgjigje “shkatërruese” ndaj çdo agresioni rus është një hap i rëndësishëm në drejtimin e duhur për mbrojtjen e Evropës Lindore. Megjithatë, ky paralajmërim duhet të mbështetet nga një reformë e thellë e NATO-s dhe nga një angazhim më i madh i vetë vendeve europiane për mbrojtjen e tyre. Skepticizmi mbi negociatat Rusi-SHBA është i kuptueshëm, por çdo marrëveshje duhet të garantojë që Moska nuk mund të përdorë një pauzë të përkohshme për të përgatitur një ofensivë të re. Më e rëndësishmja, NATO dhe Perëndimi nuk mund të lejojnë që agresioni ushtarak të kthehet në një normë për zgjidhjen e konflikteve ndërkombëtare. Kjo nuk do të kërcënonte vetëm Ukrainën, por edhe stabilitetin e Ballkanit dhe sigurinë globale në tërësi. Në këtë kontekst, vizita e Rutte në Poloni dhe mesazhi i tij i fortë janë një sinjal i qartë që NATO nuk është e gatshme të lejojë që historia të përsëritet, ashtu siç ndodhi në Gjeorgji në 2008 dhe në Krime në 2014. Pyetja mbetet nëse vendet europiane do të marrin mësimet e duhura dhe do të përgatiten për sfidat e reja që po formësojnë arkitekturën e sigurisë globale./QendraPress/