Roli i Politikës Lokale dhe i Përfaqësuesve Vendorë në Ndërtimin e Një Demokracie Funksionale në Kosovë -Shkruan;Bashkim HOXHAJ, analistë politik dhe veteranë i UÇK-së

Politika lokale zë një vend qendror në zhvillimin e një demokracie funksionale dhe gjithëpërfshirëse. Në kontekstin e Kosovës, ajo merr një rëndësi të veçantë për shkak të nevojës për ndërtimin e institucioneve të qëndrueshme dhe afër qytetarit, pas një historie të gjatë të centralizimit dhe mungesës së përfaqësimit të duhur. Që nga krijimi i institucioneve të veta pas shpalljes së pavarësisë, Kosova ka ndërtuar një sistem të vetëqeverisjes lokale që ofron një platformë për përfshirjen direkte të qytetarëve në vendimmarrje, përmes zgjedhjes së përfaqësuesve vendorë dhe ndikimit në politikat që prekin jetën e përditshme. POLITIKA LOKALE SI MEKANIZËM I DEMOKRACISË Në Kosovë, komunat përbëjnë njësitë bazë të vetëqeverisjes lokale. Ato gëzojnë kompetenca në fusha të rëndësishme si arsimi, shëndetësia parësore, planifikimi urban, mbrojtja e mjedisit dhe zhvillimi ekonomik lokal. Këto përgjegjësi u japin institucioneve vendore një rol të drejtpërdrejtë në përmirësimin e kushteve të jetesës së qytetarëve dhe në realizimin e politikave që reflektojnë nevojat reale të komuniteteve. Politika lokale nuk është vetëm një ndarje teknike e pushtetit, është dhe hapësirë ku qytetari mund të ushtrojë ndikim real në vendimmarrje. Përmes saj, demokracia del nga kuadri abstrakt dhe merr formë konkrete në jetën e përditshme. Kjo është edhe arsyeja pse funksionimi i mirë i nivelit lokal të qeverisjes është thelbësor për zhvillimin demokratik të vendit. ROLI I PËRFAQËSUESVE VENDORË Asamblistët, si anëtarë të kuvendeve komunale, janë figura kyçe të përfaqësimit politik në nivel lokal. Ata zgjidhen në mënyrë të drejtpërdrejtë nga qytetarët dhe kanë për detyrë të miratojnë buxhetin komunal, të hartojnë rregullore lokale, të mbikëqyrin punën e kryetarit të komunës dhe të sigurojnë që politikat e komunës të jenë në përputhje me interesin publik. Roli i tyre është njëkohësisht institucional dhe moral: përveç funksioneve të përcaktuara me ligj, ata mbajnë edhe përgjegjësinë për të qenë zëdhënës të komunitetit që i ka zgjedhur. Aktiviteti i tyre, qasja ndaj transparencës dhe përgjegjësisë publike, si dhe aftësia për të komunikuar me qytetarët, janë indikatorë të drejtpërdrejtë të shëndetit të demokracisë lokale. SFIDAT NË PRAKTIKË Megjithatë, realiteti i funksionimit të politikës lokale në Kosovë përballet me disa sfida të njohura. Pjesëmarrja e qytetarëve në proceset vendimmarrëse jashtë cikleve zgjedhore mbetet e ulët. Në shumë raste, asamblistët janë më tepër të lidhur me strukturat partiake sesa me komunitetin që përfaqësojnë. Transparenca institucionale, qasja në informata publike dhe llogaridhënia ende nuk janë në nivelin e duhur në të gjitha komunat. Për më tepër, mungesa e kapaciteteve profesionale dhe administrative, si dhe ndikimi i politikës ditore në vendimmarrje, i dobësojnë institucionet vendore dhe rrezikojnë besimin qytetar në to. Këto sfida nuk janë të pazgjidhshme, por kërkojnë përkushtim të vazhdueshëm nga vetë institucionet, nga qytetarët dhe nga shoqëria civile. PËRFUNDIM Politika lokale në Kosovë është një mundësi reale për ndërtimin e një demokracie të qëndrueshme dhe të afërt me qytetarin. Përfaqësuesit vendorë, përfshirë asamblistët, luajnë një rol vendimtar në këtë proces. Ata nuk janë thjesht pjesë e një strukture formale, por janë pikë lidhjeje midis institucioneve dhe komunitetit. Për të forcuar këtë lidhje dhe për ta bërë funksionale, kërkohet rritje e transparencës, përmirësim i mekanizmave të llogaridhënies dhe inkurajim i pjesëmarrjes qytetare. Në këtë mënyrë, demokracia lokale mund të bëhet themeli më i qëndrueshëm i sistemit politik të Kosovës, ku qytetari jo vetëm voton, por edhe merr pjesë në formësimin e së ardhmes së tij. Shënim. Ky tekst është përmbledhje e një analize më të zgjeruar të trajtuar në kuadër të një studimi të mëhershëm politologjik mbi qeverisjen lokale në Kosovë. Për arsye hapësinore dhe të natyrës botuese, në këtë version janë hequr citatet dhe referencat bibliografike. Përmbajtja bazohet në literaturë relevante dhe burime institucionale të dokumentuara. /QendraPress