Prizreni si ikonë e përjetshme-Nga pena brilante e shkrimtarit Gëzim AJGERAJ

Tregim

Sheshi i kujtimeve

                         Tek sheshi i qytetit, rreze drite thyhen mbi gurët e kalldrëmeve si fletë gjethi që mbledh motet.

Prizreni nuk është vetëm një vend; ai është një arkiv i gjallë, ku çdo stinë, çdo pranverë e rinisë idealiste, është ruajtur si një imazh i paprekur nga harresa.

– Mbi këto fleta të shtruara, kohët e moçme shpalosen një nga një, si libra të harruar, dhe guximi që dikur na thërriste për ditët e bardha, rikthehet si një frymë që përshkon rrugicat e qetësisë.

– Një burrë i vjetër ecën ngadalë, dhe çdo hap tingëllon si një rrahje e zemrës së qytetit.

Ai mban me vete kujtime të fëmijërisë së tij, të prindërve, të dashurisë që nuk u shndërrua kurrë në fjalë të plota, dhe çdo gur kalldrëme duket se i njeh të gjitha historitë.

Prizreni është më shumë se qytet; ai është një pasqyrë e qenies njerëzore: e bukur, e dhimbshme dhe e përjetshme.

***

Breznitë dhe bronzi

Kalldrëmet e gurta nuk mbajnë vetëm këmbët e njerëzve që ecin mbi to; ato mbajnë shekujt e breznive që dhanë gjak dhe jetë për të mbajtur gjallë qytetin.

– Herojtë që shndërruan ditët e bardha në liri sot qëndrojnë të gdhendur në bronz. Por bronzi nuk është vetëm metal; ai është kujtesa që sfidon kohën, një dokument që i përmbahet heshtjes dhe guximit.

– Kur dielli përshkon rrugicat, hijet e tyre rrëshqasin mbi gurë, duke krijuar një ndërthurje të së kaluarës dhe së tashmes.

Çdo këmbë që ecën mbi këtë kalldrëm ndjehet si një përshëndetje për ata që dhanë gjithçka, dhe heronj të tjerë lindin çdo ditë, në heshtje, ndërgjegjësues për ne që ende jetojmë mes rrënojave dhe kujtimeve.

– Herojtë e bronztë nuk flasin, por shikimi i tyre pëshpërit në erën e qytetit: “Jeto, sepse kjo është mënyra për të falur jetën që na dha koha.”

***

Dhimbje dhe mall

Në nën-hijën e një bliri të vjetër, unë ndalem për të lexuar faqet historike të qytetit.

Aty ku dikur ecën luftëtarë dhe tregtarë, sot ndjej dhimbjen dhe mallin e kujtimeve të padukshme.

– Kjo nuk është dhimbje individuale; është dhimbje kolektive, një përjetim i përbashkët i qytetit dhe njerëzve që e kanë ndërtuar atë.

Çdo varg që më bie në mendje është një pikë kohore, një reflektim mbi ditët e lavdishme të Prizrenit, kur lumi dhe malin bashkonin tregjet, kur muzika dhe fjalët e njerëzve përziheshin si ngjyrat e një kolorizimi të përjetshëm.

– Mallëngjimi për ditët e bardha nuk është nostalgji e thjeshtë; ai është një përpjekje për të kapur të panjohurën, një përpjekje për të kuptuar se çfarë do të thotë të jesh pjesë e një kontinuiteti që tejkalon kohën.

***

Labirinti i vetes

Prizreni është një labirint: çdo rrugicë, çdo shesh, çdo pemë është një metaforë për vetveten.

– Kur ecën, nuk e ndjen vetëm hapin e këmbës; ndjen ecjen e vetes së dikurshme, të gjallëve që nuk janë më, dhe të të ardhmes që po përpiqet të lindë nga e tashmja.

Lumëbardhi rrëshqet pranë, jo vetëm ujë, por një pasqyrë e përjetësisë; çdo dallgë sjell kujtime të dikurshme dhe shpresë për të nesërmen.

– Nën hijen e blirit, flladi sjell përmallim dhe reflektim.

Ai të thotë se qyteti nuk është vetëm një hapësirë fizike; ai është një strukturë e mendjes, një arkiv i emocioneve dhe zgjedhjeve tona.

– Çdo gur, çdo shkallë, çdo urë mban shenja të historive që ndodhën dhe që mund të kishin ndodhur ndryshe.

– Të ecësh nëpër Prizren është të ecësh nëpër vetveten, për të kuptuar se guximi, dhimbja dhe dashuria nuk janë ndarë kurrë nga rrjedha e kohës.

***

Prizreni i përjetshëm

Dhe unë ndalem pranë freskisë që rrëshqet nga Sharri,

ndërsa flladi i përmallimit përshkon sheshet dhe rrugicat.

– Prizreni nuk është më i bukuri për shkak të pamjes; ai është më i bukuri sepse çdo gur dhe çdo pemë rrëfejnë historinë e njerëzve që e kanë ndërtuar.

Ai është më i miri sepse çdo hap që hedh aty të kujton guximin, dashurinë dhe mallin e brezave që e mbajtën gjallë.

– Dhe unë kuptoj se qyteti është një arkiv i përjetshëm,

një labirint ku kohët, kujtimet dhe mallëngjimet ndërthuren,

një hapësirë ku çdo ditë ekziston njëkohësisht,

dhe çdo frymë e blirit dhe çdo pëshpërim i Lumëbardhit

është një kujtesë se Prizreni im, më i bukuri dhe më i miri,

është më shumë se një qytet; ai është labirinti i vetes dhe i historisë që mbart çdo brez.

2025/QendraPress/